Waar woonden de eerste Koyen's?

Afgaande op de doop-, trouw- en begrafenisregisters, die in de meeste van onze dorpen vanaf ongeveer 1600 werden bijgehouden, en nog andere oude geschriften waarin Koyens worden vermeld, mogen we aannemen dat MEERLE het stamdorp van de Koyens kan worden genoemd.

En om de bakermat van die oudst gekende Koyens nog nader te omschrijven: Groot en Klein Eijssel, Elsakker en Meersel zijn de eerste nader bepaalde woonplaatsen die we ontmoeten.

Die gehuchten liggen op het (huidige) grondgebied van Meerle maar dan wel vlak bij de grens met Meer. Een gemeentegrens die in 1977 verdween toen Meerle, Meer, Minderhout en Wortel bij Hoogstraten werden gevoegd.

Wanneer we dus in de voorbije eeuwen Koyen's ontmoeten die afwisselend in Meerle of in Meer worden geregistreerd, zullen die in feite niet ver verhuisd zijn maar ongeveer op dezelfde gehuchten zijn blijven wonen.

Het valt ook op dat die gehuchten dicht bij verschillende armen van het riviertje De Mark liggen, ofwel "in het dal van de Mark", die vroeger een veel bredere rivier was,van Breda uit nog bevaarbaar tot in Hoogstraten. Daar de eerste bewoners in onze streken zich meestal op de hellingen van rivierdalen vestigden, niet te dicht bij de rivier uit vrees voor overstromingen en niet te hoog om drinkwater en goede grond te hebben- mag de veronderstelling geuit worden dat de Koyen's zich hier van zíêr ouds gevestigd hebben.

Het feit dat ze langs een bevaarbare rivier woonden (eeuwenlang praktisch de enige goede verbinding met de buitenwereld) zal hen ook wel bloot gesteld hebben aan invallers: de Noormannen voeren in de 10de eeuw vanuit Breda de Mark op tot Hoogstraten (waar hun hoofdman Gelmel het Gelmelslot stichtte, later het Kasteel van Hoogstraten).

De oudste Koyen's die we kennen wonen dus de kant van het gehucht Meersel op aan. En dat Meersel is waarschijnlijk ouder dan de dorpskom van Meerle. De naam wijst al op een zeer oude vestiging: Meer-sel betekent woning in een moerassig gebied. Op de plaats van de kerk van Meersel, de huidige St. Lucia -kapel, stond blijkbaar al eerder een kapel dan in Meerle zelf. Er was een oeroude watermolen en de heel oude hoeven die er gestaan hebben wijzen op het bestaan van een vroegere heerlijkheid.

De kleine cirkeltjes geven aan waar de oudste Koyen's zijn teruggevonden. Binnen de grote cirkel leeft nog steeds (2006) nog de meerderheid van de Koyen's.